شب یلدا: علم راجع به بلندترین شب سال چه می‌گوید؟
تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۱۶۳۰۹
ایتنا - شب یلدا منادی آغاز زمستان و کوتاه‌ترین روز سال است. اما علم راجع به کوتاه‌ترین روز و طولانی‌ترین شب سال چه می‌گوید؟ شب یلدا به این دلیل رخ می‌دهد که زمین با زاویه‌ای حدود ۵٫۲۳ درجه نسبت به خورشید قرار دارد. مایکل اس اف کرک (اخترفیزیکدان در ناسا) می‌گوید سیاره ما به جای چرخش بر روی یک محور مستقیم و راست، کمی متمایل و زاویه‌دار می‌چرخد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شیب گفته‌شده به این معنی است که نیمکره‌های شمالی و جنوبی زمین، مقادیر متفاوتی از نور خورشید را دریافت می‌کنند و میزان نور دریافتی هر نیمکره در طول سال با حرکت سیاره به دور خورشید متفاوت است و به همین دلیل است که ما شاهد فصل‌های مختلف هستیم.
به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، در طول ماه‌های زمستانی بخش بزرگی از نیمکره شمالی در طول روز نور کمی دریافت می‌کند، در حالی که نیمکره جنوبی عکس آن را تجربه می‌کند. لذت بردن از تابستان در طول زمستان نیمکره شمالی و تحمل زمستان درست در زمانی که نیمکره شمالی در تابستان گرم به‌سر می‌برد.
اما اگرچه واپیسن روز پاییز در نیمکره شمالی زمین یک روز کامل قلمداد می‌شود، اما در لحظه‌ای رخ می‌دهد که قطب شمال در دورترین شیب خود یعنی ۵٫۲۳ درجه از خورشید قرار دارد. کرک می‌گوید این امر، موقعیت قطب شمال را فراتر از دسترس خورشید، یعنی در تاریکی مطلق فرو می‌برد.
در نیمکره جنوبی، این لحظه مقارن است با بلندترین روز سال؛ زیرا قطب جنوب به سمت خورشید متمایل می‌شود و بیشتر در معرض آفتاب قرار می‌گیرد. کرک می‌گوید: «شب یلدا در نیمکره شمالی، زمانی است که قطب شمال کاملاً در تاریکی فرو می‌رود، در حالی که قطب جنوب کاملاً روشن است».
در واپسین روز پاییز، چه اتفاقی برای خورشید می‌افتد؟
در واپسین روز پاییز، هر چه در نیمکره شمالی به سمت شمال بروید، روز ساعات کمتری خواهد داشت. مردم در این نیمکره ممکن است متوجه شوند که خورشید حتی در ظهر آنقدرها در آسمان بالا نیست.
در روز اعتدال (دو روز از سال که هر دو نیمکره، نور روز و شب یکسانی را تجربه می‌کنند)، در هنگام ظهر، خورشید مستقیماً بالای سرو در ۹۰ درجه بالای خط استوا ظاهر می‌شود. اما در واپسین روز پاییز در نیمکره شمالی، خورشید ظهر مستقیماً در عرض جغرافیایی پایین‌تر از بالای سر ظاهر می‌شود: مدار رأس‌الجُدَی که در حدود ۵٫۲۳ درجه در جنوب خط استوا قرار دارد و از استرالیا، شیلی، جنوب برزیل و شمال آفریقای جنوبی می‌گذرد. بر اساس پروژه‌ای که در دانشگاه هاوایی انجام می‌شود، مدار رأس‌الجدی جنوبی‌ترین عرض جغرافیایی است که خورشید می‌تواند در ظهر مستقیماً بالای سر ظاهر شود.
کرک می‌گوید: «از آنجایی که خورشید در ظهر در چنین عرض جغرافیایی جنوبی به اوج خود می‌رسد، در عرض‌های جغرافیایی شمالی بالاتر، خیلی از افق بالاتر نمی‌آید و در نتیجه باز هم پایین می‌رود و غروب می‌کند».
فاصله زمین از خورشید
برخی از قسمت‌های نیمکره شمالی در طول زمستان آنقدر سرد می‌شوند که ممکن است شاید در این زمان زمین از خورشید در فاصله دورتری قرار گرفته است. کرک می‌گوید: «اتفاقاً برعکس؛ در نیمکره شمالی، زمستان زمانی فرا می‌رسد که ما به خورشید نزدیک‌تر باشیم».
به گفته ناسا، زمین به طور متوسط حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد. زمین در روز ۶ ژوئیه سال ۲۰۲۳ در زمانی که ۱۵۲٬۰۹۳٬۲۵۰ کیلومتر از خورشید فاصله خواهد داشت، در دورترین فاصله از آن یا در آفلیون قرار خواهد گرفت.
زمستان چقدر طول می‌کشد؟
از نظر نجومی یا طبق انقلاب و اعتدال، زمستان از فردای شب یلدا آغاز می‌شود و در اعتدال بهاری به پایان می‌رسد. بنابر اطلاعات تارنمای timeanddate.com، زمستان در نیمکره شمالی به طور میانگین ۸۹ روز و در نیمکره جنوبی به طور میانگین ۹۳٫۶ روز به طول می‌انجامد.
چرا شب یلدا، سردترین زمان سال نیست؟
شاید برای‌تان این پرسش پیش آمده باشد که اگر در واپسین روز پاییز، نور بسیار کمی در نیمکره شمالی وجود دارد، پس چرا سردترین روز سال نیست؟
کرک می‌گوید: «شهودی‌ترین راه برای درک این مسئله این است که درنظر داشته باشیم خنک شدن زمین به زمان احتیاج دارد. درست است که خورشید پرتوهای بازتابی کمتری دریافت می‌کند و گرمای کمتری به زمین می‌رسد. اما زمان زیادی طول می‌کشد تا زمین و اقیانوس‌ها تمام این انرژی را ساطع کنند و در نتیجهٔ کمبود نور خورشید خنک شوند».
هنگامی که زمین و اقیانوس‌ها خنک شوند، ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا دوباره گرم شوند. پس از شب یلدا، روزها در نیمکره شمالی طولانی‌تر می‌شوند. اما خورشید باز هم آنچنان که در تابستان می‌تابد، نمی‌تابد.
برای مثال، عرض‌های جغرافیایی میانی شمالی در هفته‌های پس از شب یلدا نزدیک به ۹ ساعت نور روز را تجربه می‌کنند، در حالی که در حوالی نخستین روز تابستان، تقریباً ۱۵ ساعت نور خورشید را دریافت می‌کنند. علاوه بر این، نیمکره شمالی همچنان با زاویه نسبت به خورشید می‌گردد و همین باعث می‌شود که سرد گردد.
منبع: ايتنا
کلیدواژه: شب یلدا زمستان واپسین روز پاییز نیمکره شمالی ترین روز شب یلدا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۱۶۳۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بیشترین نرخ بیکاری متعلق به این استان کردنشین است
به گزارش خبرآنلاین، مرکز آمار در آخرین گزارش خود اقدام به انتشار نرخ بیکاری زمستان ۱۴۰۲ کرده است. شواهد آماری حاکی از آن است که در زمستان ۱۴۰۲ از مجموع ۲۶ میلیون و ۴۶۲ هزار و ۵۴۰ فرد ۱۵ ساله و بیشتری که تمایل به کار داشته و با این هدف به جست‌وجوی شغل پرداخته‌اند، ۲ میلیون و ۲۶۸ هزار و ۹۵۴ نفر بیکار مانده‌اند.
روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: بر این اساس نرخ بیکاری در زمستان سال گذشته به ۸.۶درصد رسیده است. این رقم در مقایسه با زمستان ۱۴۰۱ کاهش ۱.۱ واحد درصدی را تجربه کرده است. اما نکته مهم‌تر، روند رو به کاهش بیکاری «جوانان» است. البته تعریف «جوانان» در گزارش مرکز آمار، جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال جویای کار است.
مرکز آمار نسبت میان این دسته از جمعیت به کل جمعیت فعال را «جمعیت جوان» محسوب می‌کند. همان‌طور که در نمودار پیوست این گزارش دیده می‌شود نرخ بیکاری جوانان از سال ۹۵ تا سال گذشته روندی رو به کاهش داشته است، به طوری که از ۲۸.۱درصد در زمستان ۱۳۹۵ به ۲۲.۵درصد در زمستان ۱۴۰۲ رسیده است. البته برخی تحلیلگران بازار کار، افت نرخ بیکاری جوانان را به دلیل بیشتر شدن جمعیت غیرفعال در بازار کار عنوان می‌کنند، ضمن اینکه در نمودار پیوست نیز مشخص است که نرخ بیکاری جوانان در زمستان سال گذشته دوباره رو به افزایش گذاشته، اما باید توجه داشت که بازار کار در ایران عمدتا یک «بازار فصلی» محسوب می‌شود و برای مقایسه بهتر، عموما آمارهای بیکاری با آمار فصل مشابه مقایسه می‌شود. فصلی بودن بازار کار به این معناست که شاخص‌های آن تحت‌تاثیر تغییرات فصلی قرار می‌گیرد، زیرا رونق و افول بسیاری از مشاغل وابسته به فصل‌های سال است. به طور مثال در فصل تابستان که رونق برداشت محصولات کشاورزی و باغداری است، معمولا نرخ بیکاری در بخش کشاورزی کاهش پیدا می‌کند. از آن سو در فصل زمستان که عمده فعالیت‌های بخش خدمات با رکود مواجه شود، نرخ بیکاری نیز در این بخش بالاتر می‌رود، بنابراین ابتدا باید پذیرفت که اشتغال در ایران یک موضوع «فصلی» است و بعد از آن به بررسی تحولات آن پرداخت. اما فارغ از اینکه در زمستان سال گذشته، نرخ بیکاری جوانان ۱۴ تا ۲۴ ساله رو به افزایش گذاشته، اما بررسی روند سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جوانان در این مدت از ۲۸.۱درصد به ۲۲.۵درصد رسیده و طی یک بازه ۷ ساله، ۵.۶ واحد درصد افت کرده است. بنابراین می‌توان گفت بیکاری این قشر در سال‌های اخیر کاهش یافته است.
روندها رو به کاهش است
افت نرخ بیکاری در جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال را از طرفی می‌توان به علت نیاز بازار کار به نیروی جوان و حرکت مشاغل به سمت فضای نو و تناسب بیشتر آنها با مهارت‌های به‌روزتر دانست. از طرف دیگر اما این موضوع را نیز باید درنظر گرفت که کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنای اشتغال بیشتر نیست، زیرا نرخ بیکاری به معنای تعداد جمعیت بیکار در جمعیت فعال در بازار کار است و منظور از جمعیت فعال در بازار کار افرادی است که شاغل یا در جست‌وجوی شغل هستند، بنابراین می‌توان گفت فردی که از شمار بیکاران خارج شده یا شاغل شده یا به طور کلی از بازار کار خارج شده است.
خروج از بازار کار در سن جوانی نیز دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد؛ تمایل به مهاجرت، دستمزدهای پایین و شرایط کاری نامناسب و علاقه به ادامه تحصیل را می‌توان از دلایل این امر ذکر کرد.
تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در ۲۱ استان
نرخ بیکاری یکی از شاخص‌های مهم بازار کار است که نشان می‌دهد از مجموع افراد ۱۵ ساله و بیشتری که تمایل به کار کردن داشته و در این راستا اقدام به جست‌وجوی شغلی کرده‌اند، چه تعداد موفق به یافتن کار نشده و ناکام مانده‌اند. در زمستان ۱۴۰۲، نرخ بیکاری در ۱۵ استان کشور بیشتر از میانگین کل کشور بوده است.
استان «کرمانشاه» با ثبت نرخ بیکاری ۱۷.۴درصدی، بیشترین سطح این رقم را در بازه زمانی بررسی شده داشته است. این رقم نشان می‌دهد که در استان کرمانشاه از هر ۱۰ فرد جویای کار تقریبا دو نفر موفق به پیدا کردن یک کار شده‌اند. در این فهرست پس از کرمانشاه، استان‌های «کردستان»، «اردبیل»، «لرستان»، «خوزستان»، «سیستان و بلوچستان»، «گلستان»، «خراسان شمالی»، «هرمزگان» و «کرمان» با نرخ بیکاری بیشتر از ۱۰درصد قرار گرفته‌اند. در باقی استان‌های کشور این رقم کمتر از ۱۰درصد گزارش شده است. «خراسان جنوبی» با کسب نرخ بیکاری ۵درصدی و «قزوین» با قرارگیری بر پله ۴.۷درصدی کمترین نرخ بیکاری را در آخرین فصل از سال گذشته تجربه کرده‌اند.
نرخ بیکاری ۲۰ استان پایین آمد
مقایسه تغییرات نرخ بیکاری ۳۱ استان کشور در زمستان سال گذشته با زمستان سال ۱۴۰۱ حاکی از همسو شدن روند تغییرات نرخ بیکاری در ۲۰ استان کشور با تغییر نرخ بیکاری کل کشور است. به بیان دقیق‌تر در زمستان سال گذشته نرخ بیکاری ۲۰ استان کشور در مقایسه با زمستان ۱۴۰۱ کمتر شده است. همچنین این نرخ در استان اصفهان بدون تغییر مانده است. استان خراسان شمالی با ثبت افزایش
۳ واحد درصدی بیشترین افزایش و استان کردستان با سقوط ۶.۲ واحد درصدی بیشترین کاهش را نسبت به دیگر استان‌ها به ثبت رسانده‌اند.
نرخ بیکاری ۱۴۰۲ در نقطه ۸.۱درصد ایستاد
البته برای تجزیه و تحلیل بهتر از وضعیت بازار کار در سال ۱۴۰۲ باید منتظر گزارش‌های مفصل مرکز آمار بود، اما به نظر می‌رسد که در سال گذشته، بازار کار نسبت به سال‌های پیشین خود روند مناسب‌تری را طی کرده است. وبسایت اکوایران از شاخص‌های عمده بازار کار در این سال برآورد کرده که نرخ مشارکت به ۴۱.۳درصد رسیده است. به بیان دیگر ۴۱.۳درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور در تلاش برای یافتن شغل هستند که یا به نتیجه رسیده و شاغل شده‌اند یا اینکه هنوز شغل مدنظر خود را پیدا نکرده و بیکارند. ازسوی دیگر ۵۸.۷درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور از یافتن شغل ناامید شده‌اند و در جمعیت غیرفعال قرار گرفته‌اند. جمعیت فعال از افرادی تشکیل شده که به دنبال کار هستند، حال ممکن است در این جمعیت برخی شاغل و برخی بیکار باشند. درنتیجه می‌توان گفت جمعیت فعال از دو دسته جمعیت شاغل و بیکار تشکیل شده است. نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری را ساخته و نسبت جمعیت شاغل به جمعیت فعال نرخ اشتغال در کشور را می‌سازد.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900567
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است